در اسلام بـراى تـشـكيل خـانـواده ، استانداردهايى معرفى شده است . هرقدر اركان تـشكيل دهنده خانواده با آن استانداردها منطبق باشند به همان مقدار از شايستگى و برترى بـرخـوردار خـواهـنـد بـود. در روايات ، ويژگي‌هاى فراوان براى شايسته ترين زنان و مردان بيان شده است و در سيره معصومين (ع ) نيز ارشاداتى وجود دارد كه مى توان از آنها خـانـواده هـاى بـرتـر و شـايـسـتـه را شـنـاخـت . از ايـن رو، بـه طـور اجـمـال مـى توان گفت خانواده برتر از نظر اسلام ، آن است كه اركان آن شايسته و منطبق بـا اسـتـانـداردهـاى اسـلامـى باشد، مناسبات و روابطى منطبق با آموزه هاى دينى بر آنها حـاكـم بـاشـد، خـروجـى آن انـسـانـهـايـى شـايـسـتـه ومـوثـر در سـاخـته شدن جامعه ايده آل اسـلامـى بـاشـد. وامـا مـلاك بـرتـرى ، از نـظـر اسـلام ، مـال و ثروت و مانند آن نيست كه كسى به آنها ببالد و بگويد: ((نَحنُ اَكثرُ اَموالاً وَاَولادا)) (سباء: 35). از اين رو، اگر خانواده اى را برخوردار يافيتد نبايد شگفت زده شويد ((فَلا تـُعـجِبُكَ اَموالُهم وَلا اَولادُهُم )) (توبه : 55) زور وقوت مادى نيز معيار برترى نيست كه كسى در ارزيابى افراد در خانواده ها بگويد: ((كانواُ اَشَدَّ مِنكُم قُوّةً)) (توبه :9) چنانكه برخوردارى از قوم و قبيله و عشيره ، جاه و مقام وشهرت نيز ملاك برترى نست .

بـرتـرى خـانـواده بـه انـطـباق آن با استانداردهاى اسلامى و برخوردارى از ويژگيهاى ارزشـى و فـضـيـلتـهـاست . هر خانواده اى از آن استانداردها بهره مند باشد برتر است . بـنـابـرايـن ، مـنـظـور از بـرتـرى خـانـواده ، بـرتـرى در فـضـايـل انـسانى و ارزشهاى اسلامى است كه برخى از آنها باعنوان ويژگيهاى خانواده برتر خواهد آمد.

خـانـواده ، کـانـونـی است مقدس که در سایه پیوند زناشویی دو انسان از دو جنس مخالف پـایـه گـذاری شـده و بـا پـیـدایـش و تـولیـد فـرزنـدان کامل تر می شود. به عقیده صاحبنظران ، خانواده از
نـخـسـتـین نظامهای نهادی عمومی و جهانی است که برای رفع نیازمندی‌های حیاتی و عاطفی انـسـان و بـقـای جامعه ضرورت تام شریفه ((وَاجعَلنا لِلمُتّقینَ اِماما)) (فرقان : ۷۴)، آرمانی است که خانواده‌های اسلامی باید آن را عینیت بخشند و صلاحیت الگویی اسلام را برای تربیت شایستگان و خانواده های برتر برای جهانیان به اثبات برسانند.

الا ای انصار ا در آیین خویش

مبادا زحق پا گذارید پیش

چو گویید از ایزد خویشتن

به حق برگشایید لب بر سخن

 در احوال عیسای والا مقام

مگویید چیزی به جز این کلام

 که عیسی رسولی زیکتا خداست

فرستاده از جانب کبریاست

کلامی الهی است از رب جود

که بر مریم پاک آمد فرود

بیاید ایمان به یکتا خدا

پذیرید در قلب خود انبیا

نگردید قائل به تثلیث رب

که این کار شرک است اندر طلب

 از این قول شرک ، ار بشوییددست

به هردو سرا بهر تان بهتر است

خدایی به غیر از یگان اله

نبود و نخواهد بود هیچگاه

بود پاک از این سخن کردگار

که فرزند باشد و را در کنار

هر آنچه بود در زمین و آسمان

همه هست ملک خدای جهان

« ترجمه منظوم قرآن مجید ، امید مجد آیه 171 سوره نسا ء»

« بیست و پنجم ذی القعده میلاد حضرت عیسی (علیه السلام ) خجسته باد.»

گذشته از واقعه دحوالارض، رویدادهای دیگری نیز در این روز رخ داده اند که اهمیت آن را دوچندان کرده اند؛ از جمله:

• میلاد ابوالانبیاء حضرت ابراهیم علی نبینا و آله و علیه السلام.

• میلاد حضرت عیسی مسیح ـ علیه السلام.

• خروج رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ از مدینه به همراه هزاران حاجی به سوی مکه، به قصد حجة الوداع. در این سفر وجود مقدس امیرالمؤمنین و حضرت زهرا ـ سلام الله علیهما ـ و نیز همه همسران و بسیاری از اصحاب پیامبر (ص) نیز ایشان را همراهی می‌کردند.

• در روایتی نیز آمده است که قائم (عج) در همین روز قیام خواهد کرد.

زمین، گاهواره زندگی انسان و تمام موجوداتِ زنده است، که با تمام کوه‌ها، دریاها، درّه‌ها، جنگل‌ها، چشمه‌ها، رودخانه‌ها، معادن و منابع گران بهایش، نشانه‌ای از نشانه‌های آفریدگار به شمار می‌آید که آن را گسترانیده است. روز دحوالارض روز گسترش زمین روز بسیار مبارکی است و آداب و اعمال ویژه‌ای دارد؛ از جمله:

1. روزه داشتن که ثواب 70 سال عبادت را دارد.

2. احیا و شب زنده داری شب دحوالارض که برابر با یک سال عبادت است.

3. ذکر و دعا.

4. انجام غسل به نیت روزِ دحوالارض

5- خواندن دو رکعت نماز، نزدیک ظهر به این کیفیت: در هر رکعت بعد از حمد پنج مرتبه سوره الشّمس بخواند و آنگاه بعد از سلام نماز بگوید: «لا حَوْلَ و لا قوَّهَ اِلّا بِالله العلی العظیم»

و سپس این دعا را بخواند:

یا مُقیلَ الْعَثَراتِ اَقِلْنی عَثْرَتی یا مُجیبَ الدَّعَواتِ اَجِبْ دَعْوَتی یا سامِعَ الْاَصْواتِ اِسْمَعْ صَوْتی وَ ارْحَمْنی و تَجاوَزْ عَنْ سَیئاتی وَ ما عِنْدی یا ذَالْجَلالِ وَ الْاِکْرام.

ای درگذرنده لغزش‌ها، از لغزشم درگذر! ای اجابت‌کننده دعاها! دعایم را مستجاب کن! ای شنوای آوازها! صدایم را بشنو و به من رحم کن و از بدی‌هایم و آنچه نزد من است درگذر! ای صاحب جلالت و بزرگواری.

زیارت حضرت رضا(علیه السلام ) در این روز را از بهترین اعمال مستحب و از سنت‌های مؤکد شمرده‌اند.

«دحوالارض» روزی است که بنابر روایات، زمانی که تمام روی زمین را آب فرا گرفته بود، در این روز، نخستین خشکی‌ها از زیر آب سر برآوردند و مطابق بعضی از روایات، نخستین جایی که از زیر آب بیرون آمد، خشک شد و سپس گسترش یافت، سرزمین «مکه» و به خصوص محل خانه «کعبه» بود، لذا مکه «ام القرا» یعنی مادر همه آبادی‌ها نام گرفت.

طبق روایتی از امام رضا (ع) بیست‌وپنجم ماه ذی‌القعده، روز «دحوالارض» است که برای این روز و شب ، اعمالی نقل شده که به شرح زیر است:

الف) در روایتی از امیر مومنان (ع) نقل شده است «اول رحمتی که از آسمان به زمین نازل شد، در روز بیست و پنجم ذی القعده بوده است؛ بنابراین اگر کسی آن روز را روزه بگیرد و آن شب را به عبادت بپردازد، پاداش عبادت یک صد سال را دارد».

همچنین فرموده‌اند: ‌ در آن روز اگر گروهی به ذکر خدا بپردازند، خداوند حاجتشان را پیش از آنکه متفرق شوند برآورده سازد؛ خداوند در این روز هزار هزار رحمت نازل می‌کند که قسمتی از آن شامل کسانی است که جمع گردند و به ذکر خدا بپردازند و روزش را روزه بدارند و شب آن را عبادت کنند.

ب) مستحب است در آغاز روز، هنگامی که آفتاب کمی بلند شد دو رکعت نماز به جا آورد و در هر رکعت بعد از سوره حمد پنج مرتبه سوره و الشمس را بخواند و پس از سلام نماز، بگوید:

لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ
هیچ جنبش و نیرویى نیست مگر به خداى بر‌تر بزرگ

آنگاه دعا كند و بخواند:

يَا مُقِيلَ الْعَثَرَاتِ أَقِلْنِي عَثْرَتِي يَا مُجِيبَ الدَّعَوَاتِ أَجِبْ دَعْوَتِي يَا سَامِعَ الْأَصْوَاتِ اسْمَعْ صَوْتِي وَ ارْحَمْنِي وَ تَجَاوَزْ عَنْ سَيِّئَاتِي وَ مَا عِنْدِي يَا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِكْرَامِ ……..

1- تقویت ارتباط با مردم

رهبر معظم انقلاب اسلامی در این دیدار، خصوصیت اصلی روحانیت شیعی را استقلال و مردمی بودن برشمردند و حفظ این خصوصیت را رمز دست یابی روحانیت به‌جایگاهی ممتاز و نقشی بی نظیر در تاریخ ایران و اوضاع امروز کشوردانستند و فرمودند:

«برخلاف روحانیون ادیان دیگر، روحانیت شیعی فقط به ‌مردم وابسته است و برای مردم و در خدمت مردم است که این پدیده بسیار بزرگ و مهمی است که باید حفظ و تقویت شود.»

رهبر فرزانه انقلاب اسلامی با اشاره به نقش تعیین کننده روحانیت در مقاطع مهم تاریخ ایران از جمله مشروطه و مسئله ملی شدن نفت، ارتباط عمیق و دوجانبه روحانیون با مردم را رمز این موفقیت دانستند و فرمودند:

«استمرار ارتباط مستقیم روحانیت ‌با همه قشرهای مردم با هر خاستگاه و موقعیت اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، وظیفه‌ای کاملا جدی و موجب تقویت اعتماد مردم است که برای عمل به آن باید از نشست و برخاست با مردم به ویژه در مساجد و جلسات مذهبی، بهره گرفت.»

2- افزایش قدرت فهم و تحلیل سیاسی

رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار خود با علما، فضلا، روحانیون و خواهران طلبه استان سمنان با اشاره به تلاش های مستمر مراکز قدرت جهانی برای جدایی دین از سیاست بر لزوم ارتباط روحانیون با سیاست تاکید کردند و فرمودند:

«سیاسی بودن یک روحانی به معنای ورود به باندها و جناحهای سیاسی و آلت دست شدن سیاست بازان نیست، بلکه به معنای اگاهی سیاسی‌، برخورداری‌از قدرت تحلیل عمیق و بهره مندی از قدرت جهت یابی صحیح سیاسی است.»

3- حفظ شأن و قداست روحانیت

مقام معظم رهبری، بر حفظ شأن و قداست روحانیت تاکید کردند و حفظ شان و قداست روحانیت را از وظایف مهم روحانیون و از شروط اساسی حفظ نقش و جایگاه بی دلیل روحانیت خواندند و افزودند:

«سلامت مالی ‌و اخلاقی، قناعت، پرهیز از دنیا طلبی، حفظ ذی طلبگی و داشتن یک زندگی ‌متوسط از جمله الزامات حفظ قداست روحانیت است.»

4- افزایش مهارتهای دینی برای پیروزی درمیدان پیکار جهانی اندیشه‌ها

رهبر معظم انقلاب اسلامی، افزایش مهارتهای دینی را از دیگر الزامات ‌روحانیت اصیل دانستند و فرمودند:

«دنیای امروز، میدان تعارض‌فلسفه ها و افکار مختلف است و روحانیت باید برای حضور موثر در میدان پیکار جهانی اندیشه های گوناگون، از توان فکری کامل برخوردار باشد.»

رهبر فرزانه انقلاب، با اشاره به مقوله جدی «تهاجم فرهنگی»، وظایف روحانیت را در این خصوص این گونه برشمردند:

«در دورانی‌که هجوم انبوه افکار مختلف در راهروهای اطلاعاتی جهانی، ذهن جوانان راهدف گرفته است‌، باید با شناخت افکار مهاجم و نیز شناخت جوانان، به مقابله صحیح با تهاجم فرهنگی پرداخت.»

5- مبارزه شجاعانه با خرافات

رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به ادعای برخی اشخاص درباره ارتباط با امام زمان (عج) و ارتباط با غیب، مبارزه صریح، جدی و شجاعانه با خرافات را از روحانیت خواستار شدند و فرمودند:

«روحانیت اگاه و اصیل باید برمبنای سیره پیامبر (ص) و روش علمای اسلام با این گونه خرافات خطرناک، شجاعانه و بدون ملاحظه مقابله کند»

توصیه پایانی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به روحانیت این بود که روحانیت در تبیین ضرورت با خرافات، آزادفکری داشته باشد و بر عقلانیت تکیه کند. ایشان آزاد فکری و عقلانیت را مایه افتخار روحانیت شیعه دانستند و فرمودند:

«شیعه با آزاد فکری و تکیه بر عقل و منطق و استدلال رشد کرده‌است و باید قدر این ویژگی را دانست و آن را دنبال کرد»