حکم خدا یا یافته پزشکان یا هردو؟
پزشكان اعلام كرده اند بدن انسان در روز نياز به حداقل ۸ ليوان آب دارد و نبايد منتظر ماند تا بدن تشنه شود قبلا بايد آب لازم را به بدن رساند و تشنگي براي بدن مضر است. اين مسئله براي ماه رمضان و تشنگي طولاني مدت و امربه روزه در قرآن چطور قابل توجيه است؟
پاسخ: جواب اجمالي: يافته هاي ناقص و خطاپذير پزشكان معتبر تر است يا آموزه هاي وحياني خداوندي كه به تمام ابعاد وجود انسان و جهان خلقت عالم و حكيم است؟ اگر فكر مي كنيد يافته هاي دانشمندان پزشكي معتبر تر است در ادامه به برخي از يافته اي علم پزشكي در اين زمينه اشاره مي نماييم
جواب تفصيلي:
1- دكتر ژان فرموزان در باره فوايد روزه داري چنين مي گويد:
در آغاز روزه داري، زبان باردار است، عرق بدن زياد مي شود، دهان بو مي گيرد، گاه آب بيني را مي افتد و همه، علامت شستشوي كامل بدن است. پس از سه، چهار روز، بو برطرف مي شود، اسيداُوريك ادرار كاسته مي شود و شخص احساس سبكي و خوشي خارق العاده اي مي كند و در اين حال اعضا هم استراحتي دارند.
2- دكتر كارلو آمريكايي در مورد فوايد روزه مي گويد:
روزه درماني دراز مدت براي موارد زير تجويز مي شود:1- فشار خون زياد،2-تَصَلُّب شرائين كه تازه آغاز شده،3-گرفتگي مجاري خون و لنف،4-آسم قلب،5-آنژين قلبي،6- سرطان خون،7- امراض عصبي،8-اختلالات دستگاه متابوليسم (چاقي، نِقرِس، ورم مفاصل، رماتيسم،9-امراض كبد،10- ورم كيسه صفرا،11-امراض معده و روده،12-يبوست مزمن،13-ورم لوزه مزمن،14-زكامهاي حلق و بيني،15-زكامهاي ناي و نايژه،16-ناراحتي هاي كليه و مثانه،17-امراض زنان (تورم لگن خاصره، اختلالان قائدگي، نازايي، يائسگي)،18- اگزما،19-دمل،20-كورك و كهير،21-امراض چشمي مثل آب سبز،22-سر درد مزمن،23-افسردگي،24- ضعف جنسي،25-هيجان شديد،26-وسواس،27- نوالژي، مخصوصاً ميگران،28- صعب العلاج،29- سرطان قبل از آشكار شدن
3- دكتر كارلو :روزه اي كه اسلام واجب كرده، بزرگترين ضامن سلامتي بدن است.
4- دكتر كارل (فيزيولوژيست بزرگ فرانسوي) مي گويد: لزوم روزه داري در تمام اديان تأكيد شده است. در روزه ابتدا گرسنگي و گاهي نوعي تحريك عصبي و بعد ضعف احساس مي شود، ولي در عين حال كيفيات پوشيده اي كه اهميت زيادي دارند، به فعاليت مي افتند و بالاخره تمام اعضا مواد خاص خود را براي نگهداري و تعادل محيط داخلي و قلب قرباني مي كنند.
5- دكتر كودل پا فرانسوي مي گويد: 5/4 بيماري ها از تخمير غذا در روزه ها است كه همه با روزه اصلاح مي گردد.
6- دكتر بنديكت :در اين مدت (ايام روزه) در تركيب خون، هيچگونه اخلاطي به هم نرسيده و آن نوري كه در بعضي از روزه داران ديده مي شود، يك حالت جواني و نشاطي است كه براي روزه داران رخ مي دهد.
7- كلنل درورشا (روانشناس) :روزه موجب حالت جزبه روحي مي شود.
8- دكتر تومانياس:فايده بزرگ كم خوردن و پرهيز نمودن از غداها در يك مدت كوتاه، آن است كه چون معده در طول مدت يازده ماه مرتب پر از غذا بوده و در مدت يك ماه روزه داري، مواد غذايي خود را دفع مي كند و همين طور كبد، كه براي حل و هضم غذا مجبور است دائماً صفراي خود را مصرف كند. در مدت سي روز ترشحات صفراوي را صرف حل كردن باقيمانده غذاي جمع آوري شده خواهد كرد.دستگاه هاضمه در نتيجه كم خوردن غذا اندكي فراغت حاصل نموده و رفع خستگي مي نمايد. روزه يعني كم خوردن و كم آشاميدن در مدت معيني از سال و اين بهترين راه معالجه و حفظ تندرستي است كه طب قديم و جديد را از اين حيث متوجه خود ساخته، مخصوصاً امراضي را كه به آلات هاضمه به خصوص كليه و كبد عارض مي شود و توسط دارو نمي توان آنها را علاج كرد، روزه بخوبي معالجه مي نمايد.چنانچه بهترين داروها براي برطرف كردن سوء هاضمه روزه گرفتن است، مرض مخصوص كبد نيز كه موجب يرقان مي گردد، بهترين طريقه معالجه اش همانا روزه گرفتن است، چه آنكه ايجاد اين مرض اغلب اوقات بواسطه خستگي كبد است، كه در مواقع زيادي عمل و فعاليت نمي تواند صفرا را از خون بگيرد.
9- دكتر پاك نژاد : در ظرف مدت يك ماه روزه داري، آدمي دارنده يك بدن تازه تعمير شده و آزاد گرديده و از قيد و بند سموم رها شده است.
10- دكتر كلوخ (پزشك مشهور آمريكايي) :سرطان از تماس زياد ميكروب هاي عفوني و سم هاي آنها با بدن پديد مي آيد، سرطان ابتدا دمل كوچكي است كه در روده يا معده مي رويد، اين دمل ها را مي توانيم به آساني با يكي دو هفته روزه، معالجه كنيم. معالجه كم خوني معمولي، سيليس، مالاريا، كثافت و چرك ريه، دمل ها ي بسيار بد كه بوسيله ترك غذا، ترك خورامهاي گوشت دار ممكن مي شود.
11- دكتر آلكسي سوفورين(پزشك روسي) : تنها طريق براي قطع ريشه سرطان روزه است و بس.درمان از طريق روزه فائده ويژه اي در بيماري هاي كم خوني، ضعف روده ها، التهاب بسيط و مزمن، دمل هاي خارجي و داخلي، سل، نِقرس، بيماري هاي چشم، مرض قند، بيماري هاي جلدي، بيماري هاي كليه، كبد، و اسكليرور، روماتيسم، استسقا، نوراستني، عرق النساء، خراز (ريختگي پوست) و بيماري هاي ديگر دارد.
12- دكتر اتوبو خنگر در كنگره پزشكي بغداد : شخص روزه دار با سوزاندن رسوبات بيمارگونه و چربي هاي زائد بدن، كوره متابوليسم خود را مي افروزد. در مدت پنجاه سال كه از تأسيس كلينك اتوبوخنگر مي گذرد، بيش از پنجاه هزار بيمار در اين كلينيك، توسط روزه درمان شده امد.
13- دكتر حسين جعفري معاون بهداشت وزارت بهداشت: بدن انسان مانند حوضي است كه غذا از طرفي وارد و از طرف ديگر خارج ميشود؛ مثلاً مواد قندي از جانبي وارد شده و از جانب ديگر بهمصرف سوختن رسيده و دفع ميشود كه آن را حوضچه متابوليسمي (Metabolic - Pool) ناميدهاند.
آنچه وارد ميشود تازه است و آنچه خارج ميشود از ماندهها و كهنههاست و بايد خارج شود. اكسيژني كه امروز وارد بدن ميشود 6 ماه بعد خارج شده و كلسيم امروز 180 روز بعد مصرف ميشود.اگر ازت راديو اكتيو در غذا باشد چند هفته بعد آن را در ادرار ميبينيم.
هماكنون فكر كنيد آيا كافي است با چند روز روزه داري توقع داشت كه همه مواد غذايي فاسد جاي خود را به مواد غذايي تازه بدهند يا بايد با روزههاي متوالي به چنين نتيجه و مقصودي رسيد؟در حالت عادي، ورود مواد غذايي تازه به بدن از قاعده و نظم خاصي پيروي نميكند و برعكس خروج مواد غذايي فاسد از بدن داراي نظم است. بنابراين انبارهاي ذخيره مواد غذايي در بدن، درست و مرتب پر نميشوند و متابوليسم مواد غذايي ممكن است بهصورت كامل صورت نگيرد و ممكن است فرد دچار بيماريهاي ناگوار شود.
روزه گرفتن موجب پيدايش نظم در ذخاير بدني ميشود و از پيدايش بسياري از بيماريهاي ناگوار جلوگيري ميكند (اين خود دليلي بر اثبات وجوب روزه داري است).
مكانيسم ورود و خروج مواد غذايي از بدن را ميتوان به دو چرخ دندانهدار تشبيه كرد؛ زماني بدن ميتواند كار خود را به نحو احسن انجام دهد كه اين دو چرخ دندانهدار خوب در يكديگر جاي گيرند و بچرخند و بين فعاليت آنها تعادل ايجاد شود. با توجه به اينكه در حالت عادي و اكثر اوقات ورود مواد غذايي به بدن داراي نظم خاصي نيست لذا تعادل لازم بين فعاليت اين دو چرخ دندانهدار وجود نخواهد داشت بنابراين لازم است كه دندانههاي چرخ وارداتي را با روزهداري تعمير و منظم كرد و اين عمل با يكي، دو روز، روزه متوالي انجام نخواهد پذيرفت.
دكتر الكسيس كارل درباره روزه مطالبي دارد تا آنجا كه ميگويد با روزهداري قند خون در كبد وارد ميشود و چربيهايي كه زير پوست ذخيره شدهاند و پروتئينهاي عضلات، غدد و سلولهاي كبدي آزاد ميشوند و بهمصرف تغذيه ميرسند كه وقتي با سخن ژان فروموزان كه ميگويد بعضي عناصر ذخيرهاي بدن براي 30روز كافي است، در كنار يكديگر قرار داده ميشود نتيجه ميگيريم كه در پايان يك ماه روزهداري، انسان داراي يك بدن آزاد شده از قيد و بند سموم خواهدشد.
اخيرا ولاديميرنيكيتين، استاد بيوشيمي با سالها آزمايش و تجربه و تحقيق روي موشهاي صحرايي بهاثبات رساند كه بهوسيله گرسنه نگهداشتن موشها با متد مخصوص ميتوان عمر متوسط 5/2 ساله آنها را به 4سال و نيم رساند. وي معتقد است كه اگر غدد فوق كليوي مدتي گرسنگي بكشند ناچار ميشوند هورمونهاي اضافي را كه موجب عدمتعادل شدهاند بخورند از اينرو:
1)اگر در طول سال، پيشامدهاي ناگواري اعم از سوءتغذيه ترشحات غددي را بههم زده باشند روزه ميتواند تعادل مجددي بين آنها براي مدتها برقرار سازد.
2) روزهداري حتي در كساني كه لاغر يا داراي وزن طبيعي هستند، باعث ميشود بدن چربيهاي قبلي را بسوزاند و پس از پايان دوره روزهداري، به جاي آنها چربي تازه و مناسبتري را جايگزين كند.براي افرادي هم كه چربي ذخيرهاي زيادي در بدن خود دارند، فرصت مغتنمي فراهم ميشود تا مقداري از آنها را براي توليد انرژي به مصرف رسانند و از اضافه وزن خود بكاهند.
3)يكي از مهمترين فوايد روزهداري بهبود وضعيت بدن و تناسب اندام است كه با سوخت بافت چربي و كاهش انرژي دريافتي ميسر ميشود.
بنابران درصورتي كه فرد روزهدار توصيههاي بهداشتي را رعايت كند، بهطور طبيعي بعد از ماه رمضان، بهدليل كاهش چربيهاي بدن بايد تا چند كيلوگرم كاهش وزن پيدا كند. در سالهاي اخير بهدليل عادات و رفتارهاي غلط غذايي، روزهداري نه تنها موجب كاهش وزن نميشود و تهيه انواع و اقسام خوراكيها و شيرينيهاي مختلف در مهمانيهاي افطار نهتنها موجب از بين بردن اثرات معنوي روزه شده بلكه با اسراف و پرخوري سرانجام اضافه وزن و چاقي را به همراه دارد.
تذكر مهم: اگر هدف از روزه اين باشد كه مثلاً روزه بگيرد تا در چاقي و لاغريش اثر كند، و يا در قند و چربي خونش و … مؤثر واقع شود، اين روزه نزد خداوند سبحان ذره اي ارزش و ثواب ندارد و چه بسا موجب خشم و غضب خداوند گردد و او را به عذاب الهي مبتلا سازد. بر همين اساس حضرت علي (ع) فرمودند: با اخلاص (عمل را فقط براي خشنودي خداوند انجام دادن) كارهاي انسان نزد خداوند قبول مي شود.(غررالحكم، ص 432).بنابراين وظيفه يك فرد مسلماني كه مي خواهد روزه بگيرد و يا عمل واجب و مستحبي را انجام دهد، آن است كه بگويد:«خدايا! مي دانم تو حكيمي و تمام دستوراتت براي خير و سعادت ما است، و مي دانم اين عمل فوائد زيادي براي من و حتي جامعه دارد، ولي من اين عمل را فقط براي رضايت و خشنودي تو انجام مي دهم».و لازم نيست اينها را به زبان بگويد، بلكه در دلش چنين نيتي داشته باشد، كافي است.كساني كه دلشان به حال مردم مي سوزد و دوست دارند جوانان اين مرز و بوم، جواناني سالم از نظر روحي و جسمي باقي بمانند، راهي ندارند جز آنكه دلهاي پاك جوانان را با دستورات حياتبخش اسلام عزيز آشنا سازند و مسائل اسلام را با استدلال و منطق براي آنان بيان نمايند.برادران و خواهران عزير بدانند كه آنچه درباره فلسفه احكام گفته مي شود، قسمتي از علت احكام مي باشد و الا ذهن ما توان درك حقيقت و تمام علت احكام را ندارد، زيرا علم ما در برابر علم بي نهايت خداوند عليم و ائمه اطهار (ع) نا چيز است. بر همين اساس،رسول گرامي اسلام (ص) مي فرمايد:«در روزه آنقدر فايده هست، كه قابل شمارش نيست». (بحارالانوار، ج 93، ص 254) (كتاب فلسفه روزه).