این روزها به بهانه عید نوروز در همه خانه ها مردم مشغول به خانه تکانی هستند و به نوعی همه اعضای خانواده در این خانه تکانی مشارکت دارند و این خانه تکانی ها علاوه بر اینکه مورد تائید و سفارش اسلام میباشد .حداقل خوبی آن مشارکت و در کنار هم بودن اعضای خانواده و ایجاد یک فضای صمیمی حاکم بر خانواده است، اهل دقت و تامل با یک نگاه کلی به آیات و روایات(سفارشات) معصومین علیهم السلام، به این واقعیت اعتراف می نمایند که تمامی دستورالعمل های دین مبین اسلام برای سعادت،عزت و سربلندی و کمال بشریت در دنیا و آخرت است و از طرفی هرجا آسیبی،مشکلی،معضلی وجود دارد به خاطر غفلت از برخی آیات و روایات میباشد و نمی شود بعضی را که باب دل انسان است پذیرفته و برخی دیگر را نپذیرفت.که میشود مصداق این آیه قرآن:” نؤمن ببعض و نُکفر ببعض” در میان دستورالعمل های دینی در برخی سفارشات نکات کلیدی وجود دارد اما آنچه که با این ایام نوروز تناسب دارد؛خانه تکانی دل است.قرآن کریم و روایات مطالب کلیدی و بسیار ارزنده ای را در این خصوص بیان نموده اند و از جمله این آیه که جامع ترین آیه اخلاقی نیز میباشد:
“خذا العفو و أمر بالعرف و أعرض عن الجاهلین “(سوره اعراف آیه ۹۹)
“عفو را پیشه کن و به نیکی فرمان بده و از جاهلان اعراض کن”
و یا دهها آیه و روایتی که در خصوص آثار و برکات صله ی رحم ذکر شده و از طرفی ترک آن را نیز حرام شمرده اند که عواقب خاص خود را دارد.
قدیم ها با اینکه امکاناتی مثل امروز وجود نداشت اما گاها افراد رنج و سختی سفر طولانی آنهم با مرکب را صرفا به جهت دیدار و صله ی رحم تحمل می نمودند، امام امروزه با پیشرفت علم و امکانات صله ی رحم و محبت نمودن ها رفته رفته کم رنگ تر شده و قالبا خود را در چهار دیواری خانه، محل کسب و کار و مشغله های کاذب و گیرنده ها سرگرم نموده و روزگار را سپری می نمائیم و گاها از یک تماس تلفنی هم با ارحام دریغ می نمائیم و شاید به جهت غفلت از این اصل باشدکه آنقدر در آیات و روایات بر اهمیت ، ارزش، و نقش سازنده ی صله ی رحم تاکید شده است.
نقل است مرحوم آخوند خراسانی(ره) می فرمایند منزل یکی از علما رفتم دیدم یک تابلوی بسیار زیبا در منزل دارد که توجه من را به خودش جلب نمود،وقتی نزدیک رفتم دیدم روی آن دو کلمه نوشته شده است که چکیده صدها آیه و روایت است” مرنج و مرنجان” . اگر با زبان،کردار ،حرکات،سکنات،اشارات یا به هر طریقی باعث رنجش عزیزانمان شده و ترک صله رحم نموده ایم ،این عید و دید و بازدید با دادن یک هدیه ولو کوچک میشود رنجش را برطرف و دل را نیز خانه تکانی نمود.کافیست اندکی واقع بین بوده و پای را روی نفس گذاشته و به لذت بخشش توجه نمائیم چرا که لذتی در عفو است در انتقام نیستو اگر آن را به فرداها موکول کنیم شاید آن فرداها در کار نباشند.
البته نکته کلیدی دیگر اینست که خود ما نیز اهل گذشت بوده و از لغزش دیگران درگذریم”ارحم ترحم” {رحم کنید تا به شما رحم شود}
چند نکته در خصوص صله رحم:
۱-    قرآن کریم آیه ۲۷ سوره بقره
الَّذینَ یَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ میثاقِهِ وَ یَقْطَعُونَ ما أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ یُوصَلَ وَ یُفْسِدُونَ فِی الْأَرْضِ أُولئِکَ هُمُ الْخاسِرُون (البقره۲۷)
کسانی که به عهدی که با خدا بسته اند وفا نمیکنند و آنچه را که خداوند امر به پیوند آن کرده میشکنند(یعنی خداوند امر به صله رحم نموده است اما آنان قطع رحم میکنند) و در میان اهل زمین فساد میکنند در حقیقت این افراد از زیانکاران عالم هستند.
۲-   پیامبر اکرم صلی الله می فرمایند: یا ابوذر! سعی کن سه روز بیشتر با کسی قهر نکنی زیرا اگر از سه روز بگذرد باعث خروج از اسلام میشود.
۳-   چه زیبا فرمودند پیامبر عظیم الشان اسلام صلی الله افضل جهاد اینست که صلح کنی و قصد آزار کسی را نداشته باشی
۴-   امام باقر(ع) در خصوص صله رحم فرمودند: با چند دسته رفاقت نکن؛احمق،دروغگو و قاطع رحم
در برخی از روایات صحیحه داریم که می فرمایند گاهی ترک صله رحم باعث میشود که سالها از عمر انسان کم شود. لذاست که وقتی مرد عرب از پیامبر اکرم (ص) پرسید چکار کنم که عمرم طولانی شود؟ حضرت فرمودند: صله رحم را بجا بیاورید تا عمرتان طولانی شود.
بیاییم در این ایام نوروز صله ی رحم را آداب و رسوم صحیح آن بهتر از قبل گسترش داده و احیاء نماییم  و  این دو کلمه کلیدی را در ذهنمان حک نماییم ” مرنج و مرنجان ” البته در صله رحم باید به برخی نکات توجه شود از جمله:
۱-   تکلف آور نباشد
۲-   کمک و هدیه دادن باشد
۳-   باعث شاد نمودن دلها شود
۴-   طولانی و خسته کننده نباشد
۵-   باعث رنجش افراد نشود
۶-   با نیش و کنایه و تمسخر و تحقیر دیگران همراه نباشد
۷-   منجر به ترک واجب و انجام حرامی نشود
 
به امید اینکه زندگی هایمان مملو از صفا ،صمیمیت،صداقت،محبت،وحدت و همدلی باشد.