ماه رمضان و تخلق به اخلاق الهی !
حضرت آیت الله جوادی آملی در نوشتاری به دستورات مربوط به ماه رمضان اشاره کرده و درخواست هایی که ما می توانیم از خدا در این ماه داشته باشیم را تشریح کردهاند.
ماه مبارك رمضان دو دستور دارد:
1ـ عمومي: انسان تمام ماه مبارك رمضان را به عنوان يك واحد دانسته و براي آن نيّت كند؛ يعني در شب اول ماه مبارك رمضان، ميتوان قصد كند كه تا آخر ماه، روزه بگيرد.
2ـ خصوصي: هر روز از روزهای ماه مبارک رمضان داراي تکالیفی مستقل است. «وأيّامه أفضل الأيام ولياليه أفضل اللّيالي» یعنی تمام روزهاي ماه مبارك رمضان از تمام ايّام سال افضل است و تمام شبهاي ماه مبارك رمضان، از تمام شبها و ليالي سال برتر است. «وساعاته أفضل الساعات» (ساعات يعني چند لحظه) و لحظات آن بهترين لحظههاست.
اين جمله كه فرمود: شهرالله به شما رو كرده، مناسب با حديث شريف «الصّوم لي» است. اگر روزه متعلق به خداست، پس اين ماه هم ماه خدا و «شهرالله» است. و به همان نسبت تنها «الصّوم لي» نخواهد بود؛ دعاهاي سحر هم «لله» است؛ آن عبادتهاي ديگر هم «لله» است؛ چون اين شهر «شهرالله» است. اگر اين ماه، ماه خداست، تمام آنچه كه در اين ماه انجام ميگيرد، خواه دعاهاي شب و سحر، و خواه عبادات روز و روزه، همه «لله» است.
فرمود: «هو شهرٌ دُعيتم فيه إلي ضيافة الله» در اين ماه شما مهمان خدا هستيد. پس ميهمان بايد كاري كه صاحب خانه ميكند. را انجام دهد روزهدار، ميهمان خدايي است كه «يُطعِمُ ولايُطَعم»اطعام مي كند ولي خود اطعام نميشود؛ پس او هم ميتواند «يُطعِمُ ولايُطَعم» باشد. اگر خداي سبحان ميبخشد و نميگيرد، انسان هم بايستي در اين ماه رفتاری داشته باشیم كه بخشد و نگيرد؛ چون هيچ دستي بهتر از دست بخشنده و هيچ دستي هم بدتر از دست بگير نيست. رفتار گدامنشي را خداوند ناپسندی دارد و خوي بخشش را ميپذيرد. اگر كسي تلاش و كوشش كرد كه ديگران در كنار سفرهٴ او به بهشت بروند، دست او دست بخشنده است، اما اگر كسي تلاش كرد كه به بركت ديگران به بهشت برود، او دست گيرنده دارد.
يكي از كلمات بلندي كه قبل از رسول خدا (صلّياللهعليهوآلهوسلّم) كسي نگفته است، اين است كه : «اليد العُليا خيرٌ من اليد السُفلي»دست بالايي بهتر از دست زيرين است؛ زيرا انساني كه ميبخشد دستش بالاست، اما وقتي ميگيرد، دستش پايين است.
در ضمن دعاهاي شبهاي ماه مبارك رمضان، داشتن چنين روحي بلند را به انسان توصيه ميكنند كه به خدا عرض كنيد: «خدايا تو كه دينت را حفظ ميكني و ممكن نيست دست از آن برداري، توفيق بده تا دين تو به دست من زنده شود» نه اين كه ديگران دين تو را زنده كنند و من كنار سفرهٴ دين بنشينم. بگذار، نماز و روزه به دست من و با خون من زنده شود كه ديگران ميهمان من باشند؛ نه اين كه ديگران بجنگند، خون دهند، دين را احيا كنند، اما من فقط نماز بخوانم و روزه بگيرم. «واجعلني ممّن تنتصر به لدينك ولا تستبدل بي غيري»
خداي سبحان عدهاي را تهديد كرده ميفرمايد: من از دينم حمايت ميكنم و دست از آن بر نميدارم، شما توفيق اجراي اين فيض را نيافتي به دست ديگري انجام خواهم داد: ﴿إِن تَتَوَلَّوْا يَسْتَبْدِلْ قَوْماً غَيْرَكُمْ ثُمَّ لاَ يَكُونُوا أَمْثَالَكُم﴾ چنين نيست كه اگر ديگران در برابر دین اسلام صف بستند، خداوند دست از اسلام بكشد، بطور يقين خدا دينش را حفظ ميكند. حال اگر حفظ دين با شما ممكن نشد، و خلوص را از دست داديد، شما را ميبرد و ديگران را جاي شما ميآورد.
براساس اين تهديد و تعليم قرآن كريم است كه فرمودهاند: در شبهاي ماه مبارك رمضان بگوييد: خدايا تو كه دينت را حفظ ميكني، اين توفيق را بده كه دين تو به دست من حفظ و زنده شود. اين را دستهای بخشنده و همّت بلند ميگويند.
در دعاهاي اين ماه صاحبخانه را به ما معرفي كردهاند كه: «وهو يُطعِم ولا يُطعَم ويُجير ولا يُجار عليه» يا: «يُهلك ملوكاً ويَستخلف آخرين»سپس به ما گفتهاند كه شما ميهمان چنين خدايي هستيد.