چگونگی بازی های فکری کودکان!
کودکان تجربیات مثبت و احساسات موفقیت آمیزی را با انجام بازی بدست می آورند بازی های خلاق فرصتی را برای کودک فراهم می آورد تا از قوه خلاقیت و تخیل خود در حل مسئله استفاده کرده، آن را رشد داده و تقویت نماید.
اهمیت بازی، در دوران اولیه کودکی
بازی یکی از عوامل مهمی است که بر روحیه و شخصیت کودک اثر گذاشته و بخش جدایی ناپذیر زندگی اوست. روان شناسان و جامعه شناسان بر این باورند که بازی در سال های اولیه برای کودک بسیار حیاتی است و به جز پدید آوردن شادی، برای رشد جسمی و روان شناختی کودک اهمیت ویژه ای دارد. به وسیلة بازی، کودک راه های برخورد و تعامل با محیط پیرامون خود را فرا می گیرد و مهارت های اجتماعی و زبانی را کسب می کند. بازی، فرصت هایی را برای «ابراز وجود» و «خلاقیت» در کودک فراهم می کند و نیز راهی مناسب برای تخلیه هیجان ها و انرژی های اضافی در او است. کودک از طریق بازی با فرهنگ جامعة خویش آشنا می شود؛ هنجارها و ارزش های اجتماعی را درونی می کند و در نهایت، نقش های اجتماعی را می پذیرد.
امروزه اهمیت بازی در دوران کودکی با پژوهش های گسترده ای به طور کامل تأیید شده است. برای مثال؛ اگر کودک را به ماهی تشبیه کنیم، بازی همانند آب زلالی است که کودک در آن شناور می باشد. پس بازی برای کودک، همان زندگی است. از این رو باید شور زندگی را در میان کودکان ایجاد کرد و کودکان را همواره به بازی تشویق نمود.
چنان چه کودکی را از بازی محروم کنند، موجودیت، سلامت و آینده اش را از او ستانده اند. دنیای بدون بازی، از نظر کودک زندانی بیش نیست. بازی، زیرمجموعة سرگرمی است. سرگرمی دارای زیرمجموعه های متفاوت و تا حدی مرتبط به یکدیگر است که انواع بازی (از قبیل فکری و جسمی) شاخه ای از آن محسوب می شود.
در حقیقت می توان گفت بازی، نوعی سرگرمی با ویژگی های زیر است:
هیجان انگیز ، هدفمند؛ متناسب با سن کودک؛ برانگیزاننده کنجکاوی؛ انتخاب آزادانه؛ لذتبخش و …
پژوهشگران و معلمان (فلسفه و کودک) برای بازی اهمیت خاص و ویژه ای قائل هستند. در صورتی که بازی همه یا برخی از موارد زیر را بدنبال داشته باشد، «فکری» محسوب می شود:
ـ توانایی حل مسئله
ـ ایجاد خلاقیت و ابتکار
ـ رشد ذهنی و مهارت فکری (دقت و تمرکز)
ـ برانگیختن حس رقابت
ـ مهارت ارتباط برقرار کردن (بین اشیاء، پدیده ها، کلمات و…)،
ـ یافتن شباهت ها و تفاوت ها
ـ کشف قابلیتهای خود و تقویت حواس 5 گانه (گفتاری، شنیداری و …)
ـ ایجاد تشخیص، ارزیابی و انتخاب درست ایده ها
ـ ایجاد کندوکاو فلسفی
ـ بوجود آوردن حس همکاری مسئولیت پذیری و مشارکت
ـ بالا رفتن میزان یادگیری
ـ پیش بینی
بنابراین دامنه سرگرمی وسیع است. به عنوان مثال گوش دادن محصولات صوتی، تماشای محصولات رسانه ای، بازدیدها، مطالعه کتب و .. از جمله سرگرمی هایی است که در صورت داشتن ویژگی های بازی و فراهم آوردن موجبات مذکور، جزء بازی های فکری محسوب خواهد شد.