درود بر تو ای ماه، ماهی که آرزوهای ما را به هدف نزدیک می ساختی و اعمال ما را در فروغ خویش روشن می داشتی!

سلام بر تو! ای هم دم عزیز که تا هم دم ما بودی، قدر تو را نیک نشناختیم و هنگامی که ترک ما گفتی، از فراق تو فاجعه ای عظیم یافتیم و خاطر ما پریشان و آزرده شده است.

سلام بر تو! ای مهمان گرامی که وقتی قدم به خانه ما نهادی، سخت شادمان شدیم و روزی که از خانه ما رفتی، شادی ما پایان یافت.

سلام بر تو! ای گران مایه که در کنار تو قلب های ما به نرمی و مهربانی گرایید و گناهان ما از برکت تو کاهش یافت.

سلام بر تو! ای یار عزیز که با کمک تو بر شیطان چیره شدیم و از برکت تو راه احسان را شناختیم.

سلام بر تو! که به خاطر تو چه بسیار بنده گنه کار از قید عقوبت رسته و چه خوش بخت است آن کس که حرمت تو را رعایت کرده است.

سلام بر تو! که زنگ گناهان را از لوح قلب ها می زدودی و بر خطایا و معاصی، پرده رحمت می افکندی.

سلام بر تو! که مدت تو در چشم تیره بختان دراز و خسته کننده بود، ولی در قلب پارسایان، فروغ و حرمتی فراوان داشتی.

سلام بر تو! ای ماه بی نظیر که هیچ ماه مانند تو نتواند بود.

سلام بر تو! از همه کس و همه چیز و سلام بر تو که هر چه با تو بود، همه سلام و سلامت بود.

سلام بر تو! آن چنان که به دنیای ما با برکات و خیرات فرود آمدی و آلایش گناهان را از جامه ما شستی.

سلام بر تو! که هنگام وداع، خویشتن را از تو بیزار نمی بینیم و روزه را که یادگار توست، هرگز ترک نمی کنیم.

سلام بر تو! که هنوز به ما نرسیده، مشتاق مقدم تو بودیم و هنوز ما را ترک نگفته، به یاد روز جدایی، خاطری پریش و اندوهگین داشتیم.

سلام بر تو! که بدی ها در جوار تو از ما دور بود و هر چه برکت و خیر بود، در کنار تو بر ما ارزانی شده بود.

سلام بر تو! که همه شب در اشتیاق روز تو ستاره می شمردیم و همه روز از روز پیش، به تو مشتاق تر بودیم.

سلام بر تو و بر آن فضایل که از وجود آن بهره مند نشدیم و بر آن برکات که نصیب ما نشده است.

شب آخر ماه:شب بسيار مباركى است،و براى اين شب چند عمل وارد است:اوّل:غسل.دوم:زيارت‏ امام حسين عليه السّلام.سوم:خواندن سوره‏هاى«انعام»و«كهف»و«يس»و گفتن صد مرتبه:
أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَ أَتُوبُ إِلَيْهِ
از خدا آمرزش مى‏جويم و به سوى او مى‏پويم.
چهارم:اين دعا را كه شيخ كلينى از امام صادق عليه السّلام روايت كرده بخواند:
اللَّهُمَّ هَذَا شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أَنْزَلْتَ فِيهِ الْقُرْآنَ وَ قَدْ تَصَرَّمَ وَ أَعُوذُ بِوَجْهِكَ الْكَرِيمِ يَا رَبِّ أَنْ يَطْلُعَ الْفَجْرُ مِنْ لَيْلَتِي هَذِهِ أَوْ يَتَصَرَّمَ شَهْرُ رَمَضَانَ وَ لَكَ قِبَلِي تَبِعَةٌ أَوْ ذَنْبٌ تُرِيدُ أَنْ تُعَذِّبَنِي بِهِ يَوْمَ أَلْقَاكَ
خدايا اين است ماه رمضان،كه قرآن را در آن نازل كردى،اينك در حال گذشتن است،و من به ذات‏ كريمانه‏ات پناه مى‏آورم از اينكه سپيده اين شب طلوع كند،يا ماه رمضان بگذرد،و نزد تو برايم نتيجه كار ناشايست يا گناهى باشد كه بخواهى مرا به سبب آن روزى كه ملاقاتت كنم عذاب نمايى.
پنجم:بخواند دعاى«يا مدبّر الامور»را كه بيان آن در اعمال‏ شب بيست‏وسم گذشت ششم:ماه رمضان را با دعاهاى وداع،وداع گويد:دعاهايى كه شيخ كلينى و شيخ صدوق و شيخ مفيد و شيخ طوسى،و سيّد ابن طاووس(رضوان اللّه عليه)نقل كرده‏اند و شايد بهترين آنها دعاى چهل‏وپنجم صحيفه كامله باشد. سيّد ابن طاووس از امام صادق عليه السّلام روايت كرده كه هركه در شب آخر ماه رمضان،آن ماه شريف را وداع گفته‏ و بگويد:
اللَّهُمَّ لا تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنْ صِيَامِي لِشَهْرِ رَمَضَانَ وَ أَعُوذُ بِكَ أَنْ يَطْلُعَ فَجْرُ هَذِهِ اللَّيْلَةِ إِلا وَ قَدْ غَفَرْتَ لِي
خدايا اين ماه را آخرين بار روزه‏ام در ماه رمضان قرار مده،و به تو پناه مى‏آورم از اينكه سپيده اين شب سر زند،مگر اينكه مرا آمرزيده باشى.
پيش از آنكه سپيده بر آيد،حق تعالى او را بيامرزد، و توبه و بازگشت نصيب وى كند.سيّد و شيخ صدوق از جابر بن عبد عبد اللّه انصارى روايت كرده‏اند كه در جمعه آخر ماه‏ رمضان خدمت رسول خدا صلى اللّه عليه و آله رسيدم،چون نظر آن حضرت بر من افتاد،فرمود:اى جابر اين آخرين جمعه از ماه رمضان است،پس آن را وداع كن و بگو:
اللَّهُمَّ لا تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنْ صِيَامِنَا إِيَّاهُ فَإِنْ جَعَلْتَهُ فَاجْعَلْنِي مَرْحُوما وَ لا تَجْعَلْنِي مَحْرُوما
خدايا اين ماه را آخرين بار روزه ما در ماه رمضان قرار مده،اگر قرار داده‏اى پس مرا رحمت شده بدار،نه محروم‏ از رحمت.
به راستى هركه اين دعا را در اين روز بخواند به يكى از دو خصلت نيكو ظفر يابد:يا رسيدن به ماه رمضان‏ آينده،يا آمرزش خدا و رحمت بى‏انتهاى او.سيّد ابن طاووس و كفعمى از حضرت رسول صلى اللّه عليه و آله روايت كرده‏اند كه فرمود: هركه در شب آخر ماه رمضان،ده ركعت نماز به صورت دو ركعت بخواند،در هر ركعت سوره«حمد»را يك بار،و «قل‏ هو اللّه احد» راه ده بار،و در هر يك از ركوع و سجود ده مرتبه بگويد:
سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَكْبَرُ
پاك است خدا و ستايش شايسته اوست و معبودى جز او نيست و خدا بزرگتر است.
و هنگامى‏كه از ده ركعت فراغت يافت‏ هزار مرتبه استغفار كند.و پس از استغفار سر به سجده گذارد و در حال سجده بگويد:
يَا حَيُّ يَا قَيُّومُ يَا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِكْرَامِ يَا رَحْمَانَ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ وَ رَحِيمَهُمَا يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ يَا إِلَهَ الْأَوَّلِينَ وَ الْآخِرِينَ اغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَ تَقَبَّلْ مِنَّا صَلاتَنَا وَ صِيَامَنَا وَ قِيَامَنَا
اى زنده به خود پاينده!اى داراى بزرگى و بزرگوارى،اى بخشنده دنيا و آخرت و اى مهربان دنيا و آخرت،اى مهربان‏ترين مهربانان،اى معبود گذشتگان و آيندگان،گناهانمان را بيامرز،و نماز و روزه و شب‏بيداريمان را قبول كن.
سوگند به كسى‏كه مرا به‏ راستى به پيامبرى مبعوث كرد،كه جبرئيل مرا از اسرافيل خبر داد و اسرافيل از پروردگار خود،كه سر از سجده برنداشته،خدا او را بيامرزد،و ماه رمضان را از او قبول كند،و از او درگذرد تا آخر خبر.و اين نماز در شب عيد فطر هم روايت شده است، ولى در اين روايت آمده است كه تسبيحات اربعه را در ركوع و سجود به جاى ذكر ركوع و سجود بخواند،و به جاى‏ «اغفر لنا ذنوبنا»تا آخر بگويد:
اغْفِرْ لِي ذُنُوبِي وَ تَقَبَّلْ صَوْمِي وَ صَلاتِي وَ قِيَامِي
گناهم را بیامرز، و روزه و نماز وشب زنده داری ام را بپذیر

خداحافظ ای ماه بزرگ خدا و عید بزرگ اولیای خدا

خداحافظ ای بزرگ‏ترین همراه از میان زمان‏ها و اوقات؛ و بهترین ماه‏ها در ایّام و ساعات.

خداحافظ ای ماهی که آرزوهایمان در تو نزدیک شد؛ خداحافظ ای ماهی که اعمال نیک در تو منتشر شد.

خداحافظ ای همراه من که ارزش تو بالا بود و اکنون که می‏ روی دلم را به درد می‏ آوری. فراق تو برای من بسیار دردناک است.

خداحافظ ای مونس من، که وقتی آمدی مرا خوشحال ‏کردی، و اکنون که می‏ روی، مرا به وحشت می ‏اندازی، که بدون تو چه کنم.

خداحافظ ای همراه من که تا بودی، دل من رقیق بود و از آن سر سختی هایش، بیرون آمده بود و وقتی که تو آمدی، گناهانم کم شد. خداحافظ ای یاوری که کمک کردی تا من بر شیطان غلبه کنم و ای همراهی که راه‏های نیکی را بر من آسان کردی.

خداحافظ ای ماهی که تعداد آزادشدگان از آتش جهنم در تو زیاد شد

خداحافظ ای ماهی که گناهان را پاک کردی و محو نمودی و همه عیب‏ها را پوشاندی.

خداحافظ ای ماه! چه‏قدر برای گناه‏کاران طولانی بودی و چه‏قدر برای مؤمنین عظمت داشتی!

خداحافظ که در این وقت وداع، نه از تو ناراحتیم و نه از روزه‏ داری‏ ات خسته شده ‏ایم.

خداحافظ از جانب من که خواستار تو بودم و پیش از آمدنت خوشحال بودم که تو خواهی آمد و اکنون هم که می‏ خواهی بروی، اندوهگین شده‏ ام که از دوری‏ات چه کنم!

خداحافظ که چه بدی‏هایی را از ما دور کردی و چه خیراتی را با آمدنت نصیبمان کردی!

خداحافظ و درود بر تو و شب قدر که از هزار ماه برتر است.

خداحافظ که تا بودی، مشتاق آن بودیم که بیشتر بمانی و اکنون که می‏ روی، دل‏هایمان برای دیدار دوباره ‏ات پَر می ‏کشد.

خداحافظ و درود بر تو و درود بر فضل و کرمت که از آن محروم گشتیم و برکات گذشته‏ ات را از کف دادیم. خداوندا ما «اهلِ» این ماه بودیم و تو ما را به آن شرافت بخشیدی و با آن، بر سر ما منّت گذاشتی! …

خدایا تو آن توفیق را دادی که ما اهل این ماه باشیم در حالی که عده ای از فضیلت این ماه به خاطر شقاوتشان محرومند، پروردگارا تو مولای مایی در آنچه ما را به شناخت آن برگزیده ای و ما را راهنمایی کردی که از آن پیروی کنیم و در پرتو توفیق تو، به روزه و نماز آن با اعتراف به تقصیر نایل آمدیم و اندکی از وظایف بسیار را ادا کردیم .

پروردگارا هجران ماه مبارک را که مصیبت ماست برای ما در روز عید فطر با برکت جبران فرما و ثواب همه کسانی که تا روز قیامت در این ماه روزه، روزه می گیرند یا عبادت می کنند برای ما نیز مقرر فرما.

روز جهانی قدس یوم اللّه است… روز سردادن ندای «لا اله الّا اللّه» و «محمدٌ رسول اللّه» است… قطره قطره خون شهدای فلسطین امروز فریادِ مسلمانی سر می دهد…
***
آسمان، امروز از نور اسلام خواهی لبریز است و در صبح ترین روز سال به یمن روشنای این نورِ درخشان، دیده‌ها گشوده و

چشم‌ها باز شده است… سیل تازیانه نگاه‌های خشمگین و فریادهای آتشین مسلمانانْ دودمان ستم آمریکا و اسرائیل را بر باد می‌دهد…
“روز جهانی قدس"؛ به ابتکار عمل حضرت امام خمینی(رحمة الله علیه) به آخرین جمعه ماه مبارک رمضان اطلاق شد که امروزه به آرمانی مشترک و صدایی واحد در جهان اسلام در مقابل کفر و ظلم و ستم نظام طاغوت بدل شده است .
روز جهانی قدس، روز جهانی استقامت و ایستادگی، روز جهانی پایداری حق در برابر باطل و روز جهانی مقابله با زور و زر و تزویر است. جهان امروز بر خود می‌بالد که گروهی اگرچه اندک، امّا بلند همت، ندای پیروزی حق را سر می‌دهند و جهانیان را به بیداری فرا می خوانند… امروز ابرقدرت ها از بیداری مظلومان و مستضعفان و از تحققِ پیروزیِ خون بر شمشیر به هراس افتاده‌اند… آری روز سرنگونی آنان نزدیک است… اَلَیْسَ الصُّبْحُ بِقَریبٍ…
هر روز صدای بلندگوهای دفاع از حقوق بشر و حمایت از صلح و امنیت جهانی فضای ذهن ما را پر می‌کند… در حالی که کودکانی می بینیم که در خانه‌هاشان به شهادت می‌رسند و زنانی که در خانه هاشان مورد حمله قرار می‌گیرند.. مردم یک کشور قتل عام می‌شوند، تنها به این دلیل که صهیونیست ها تصمیم گرفته‌اند صاحب کشوری باشند. صدای بلندگوهای ابرقدرت‌ها چنان بلند است که حتی کسی صدای گلوله‌ها و انفجارهای اسرائییلیان را نمی شنوند… اما امروز، ندای مرگ بر آمریکا و مرگ بر اسرائیل را چنان خروشان سر می دهیم که مجالی برای صدای بلندگوهای سراسردروغ ابرقدرت ها باقی نماند.

از دانشمندان عامل و کامل و عارف، آیه اللّه‏ سید مهدى بحرالعلوم (متوفى ۱۲۱۲) بود. از شیخ محمّد تقى شاگرد سید نقل شده که گفت:

سید از نجف روانه کربلا مى ‏شد و با او جماعتى بودند. مردى بود که تنها راه می ‏رفت و هرجا سید فرود می ‏آمد او هم پیاده می ‏شد. همین که سید حرکت می کرد او هم حرکت مى‏ کرد.
در بین راه سید به او فرمود: نزدیک بیا! چون نزدش آمد دست سید را بوسید. سید احوال چند نفر مرد و بچه و زن را به اسم و فامیلى و همسایه‏ هاى او قریب چهل نفر را پرسید و آن مرد هم یک یک جواب مى ‏داد.
آن مرد از اهل عراق نبود و لهجه او هم لهجه اهل عراق نبود. ما از سید سؤال کردیم که این مرد کیست؟ فرمود: از اهل یمن است.
عرض کردم: شما چه وقت به یمن تشریف برده ‏اید که ایشان را مى ‏شناسید؟ فرمود: سبحان اللّه‏، اگر از وجب به وجب زمین سؤال کنى، هر آینه ترا خبر می دهم.
علت این احاطه را از سید پرسیدند: فرمود: از وقتى که در خواب آشى را حضرت زهرا بمن خورانید، این چنین شدم.

میرازى قمى وقتى از سید با اصرار سؤال از اسرار و عطایایى خاص کرد. سید فرمود:
در عالم واقعه دیدم که به خدمت حضرت فاطمه علیهاالسلام مشرف شدم، پس جده‏ ام کاسه‏ اى از آش به من خورانید که هرگز بدان صنف آش نخورده بودم، بسیار با لذت بود و هرگز مانند آن را ندیده بودم. پس از خورانیدن آش، جدّه‏ ام مرا به خدمت پیامبر صلى الله ‏علیه ‏و‏آله و امیرالمؤمنین علیه ‏السلام برد و مطالب و اسرارى را به من آموخت.
در عالم رؤیا دیدم در مدینه هستم و پیامبر مرا احضار نمود. داخل اطاق پیامبر شدم و دیدم، پیامبر صلى ‏الله‏ علیه ‏و‏آله در صدر مجلس و حضرت زهرا علیهاالسلام و امام حسن علیه‏ السلام و امام حسین علیه ‏السلام در حاشیه مجلس قرار دارند و امیرالمؤمنین علیه ‏السلام سر پا ایستاده است. به دست بوسى رسول خدا مشرف شدم، مرا مخاطب به «مرحبا ولدى: خوش آمدى فرزندم» نمود و کمال محبت را درباره‏ ام مبذول داشت.
مسأله ‏اى چند سؤال نمودم، فرمود: از امام زمان (عج) خود سؤال کن. پس امام زمان حاضر شدند و مسائل خود را از او سؤال نمودم.
بعد رو به حضرت زهرا نموده و فرمودند: پسرت را دریاب. آنگاه حضرت دست مرا گرفت و به اطاق خود برد؛ و از من رویش را نمى‏ گرفت، گویا صورت مبارکش الحال در نظرم هست. پس حضرت زهرا برایم آش آورد که همه نوع حبوبات در آن بود، آنرا تناول کردم و در نهایت شوق از خواب بیدار شدم. چنان شرح صدرى برایم پیدا شد که هر چه در کتاب‏ها مى‏ خواندم یکباره حفظ مى ‏شدم و به این مقام رسیدم.

کفعمى در حاشیه بلد الامین نقل کرده که حضرت صادق علیه السلام در هر شب از دهه آخر بعد از فرایض و نوافل مى‏خواند:

اللَّهُمَّ أَدِّ عَنَّا حَقَّ مَا مَضَى مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ اغْفِرْ لَنَا تَقْصِیرَنَا فِیهِ وَ تَسَلَّمْهُ مِنَّا مَقْبُولاً
بار خدایا ادا کن از بهر ما حق آنچه گذشته از ماه‏رمضان و بیامرز تقصیر ما را در آن و بگیر آن را از ما پذیرفته و مقبول

وَ لاَ تُؤَاخِذْنَا بِإِسْرَافِنَا عَلَى أَنْفُسِنَا وَ اجْعَلْنَا مِنَ الْمَرْحُومِینَ وَ لاَ تَجْعَلْنَا مِنَ الْمَحْرُومِینَ‏
و مؤاخذه مکن ما را به اسراف ما بر نفسهامان و ما را از رحمت شدگان مقرر فرما و ما را از محرومان مگردان.

و فرمودند: هر که بگوید این را بیامرزد حق تعالى تقصیرى که از او سر زده در ایام گذشته از ماه رمضان و نگه دارد او را از معاصى در بقیه ماه‏.

مذاکرات هسته ای موضوع بحث ها، مصاحبه ها، یادداشتها و مناظره های متعددی بویژه در روزهای اخیر در محافل سیاسی و رسانه ای بوده است. عمده این مباحث بر نقد محتوای مذاکرات و نتایج ان که ممکن است در آینده نزدیک به شکل یک توافقنامه جامع به امضا برسد، معطوف بوده است. این نوشته درصدد نقد محتوای این مذاکرات نیست بلکه هدف نشان دادن جایگاه نظام جمهوری اسلامی در منظر بین المللی است که از متن و حاشیه فرایند مذاکره می توان بدست آورد.

این تحلیل به چهار نکته در بیان نشانه های اقتدار و ثبات جمهوری اسلامی در عرصه جهانی که از این مذاکرات قابل دریافت است استناد می کند:

1. شکل برگزاری این مذاکرات با هدف حل موضوع توانمندی هسته ای ایران، نشانگر اهمیت و توجهی است که دول قدرتمند جهانی نسبت به موقعیت مقتدرانه کشورمان داشته اند. امریکا و پنج قدرت برتر جهان در بالاترین سطح مقامات دیپلماتیک خود در یک دوره طولانی مدت، وقت و همت خود را بر رسیدن به یک راه حل دیپلماتیک متمرکز نمودند. مذاکرات مستقیم دو وزیر خارجه ایران و امریکا باضافه مذاکرات جانبی معاونین و مدیران وزارتخانه های دو طرف و حضور مسئولین مهم دولتی امریکا مانند وزیر انرژی و عضو ارشد شورای امنیت ملی امریکا بیانگر اهمیتی است که بویژه دولت ایالات متحده برای این موضوع قائل است. حجم مذاکرات نیز در نوع خود کم نظیر یا بی نظیر بوده است.

2. نکته مهم دیگر در این مذاکرات وحدت و انسجام مواضع از طرف ایرانی و تشتت و اختلاف در طرف دیگر است. اختلافاتی که نه فقط بین رقبای دولت هایی مثل روسیه و چین با غربی ها دیده شد بلکه بین خود دولت های غربی و از همه مهمتر بین امریکا و اسراییل و از همه مفتضح تر اختلافات درونی امریکا بین دولت و کنگره بوده است. نامه نگاری برخی سناتورهای کنگره به رهبر ایران در تخطئه و بی اعتبار معرفی نمودن تصمیمات دولت خودشان را می توان نمونه نادر و شگفت انگیزی از ضعف، تشتت و استیصال درونی در حاکمیت امریکا در قبال ایران تلقی کرد.

3. نکته بسیار مهمی که از دلایل اصلی تکیه غرب و امریکا بر انجام مذاکره و پرهیز از بکارگیری روش های دیگر در مهار ایران بوده است، درخشش ایستادگی ها و مجاهدت های ملت ایران در جنگ 8 ساله علیه این کشور است. اگر چه سالها از پایان ان جنگ نابرابر گذشته است اما جوانمردی و پایداری جوانان این کشور و فداکاری ها و رشادتها، جانبازی ها و شهادت های مردم ایران، صفحه ای را در معرفی این ملت در مقابل دیدگان جهان باز نمود که همچنان چشم ها را خیره می کند.

4. از نشانه های دیگر اقتدار نظام جمهوری اسلامی که از این مذاکرات قابل برداشت است، تلقی غرب و بخصوص امریکا از نتایج مذاکرات در مورد تغییر ماهیت رژیم جمهوری اسلامی است. امریکایی ها که در مواضع سیاسی و تحلیل های رسانه ای خود در سه دهه اخیر همواره از تغییر رژیم در ایران سخن گفته و سیاست ها و رفتارشان را براین مبنا استوار می کردند، امروزه ظاهرا مواضعی در تصحیح این اشتباه استراتژیک سی و چند ساله خود اتخاذ کرده اند. اوباما در مصاحبه با فریدمن می گوید: « می خواهم تاکید کنم که معامله اتمی با ایران بر این ایده استوار نیست که شاید رژیم ایران تغییر کند. » او افزود: « این یک معامله خوب است حتی اگر ایران اصلا تغییر نکند. حتی اگر شما - چنانچه به تصور من برداشت نخست وزیر نتانیاهو این است - باور داشته باشید که هیچ فرقی بین روحانی و رهبر ایران نیست و اینکه همه آنها لجوجانه ضد غرب و ضداسرائیل هستند، حتی اگر بر این باور باشید، باز این معامله رویکرد درستی است. »

از مهمترین  سوالهای اصلی که در اذهان مردم  وجود دارد که چه مسئله ای مانع از رسیدن به توافق هسته ای می شود؟ به نظر می رسد سه مانع مهم در این مسیر وجود دارد.

مانع اول تلاش غرب برای دسترسی به مراکز نظامی ایران است، بازرسان آژانس می خواهند به مراکز غیر هسته ای ایران در کنار تاسیسات هسته ای این کشور دسترسی داشته باشند. اما ایران مخالف است و می گوید غرب از این دسترسی برای جاسوسی علیه مراکز نظامی اش استفاده خواهد کرد.

مانع مطرح دیگر، طول مدت محدودیتهایی است که علیه ایران اعمال می شود. براساس توافق اولیه در لوزان، توافق هسته ای سبب متوقف شدن برنامه تعیین و توسعه هسته ای ایران برای مدت ده سال می شود اما ایران می گوید این زمان بسیار طولانی است. مسئله سوم نیز برداشته شدن تحریمها است.

در واقع به نظر می رسد یکی از موضوعات اصلی که هنوز کم و کیف انجام آن در هاله ای از ابهام است چگونگی رفع تحریم ها است.  آخرین نشست ها، کشورهای غربی موضع سرسختانه ای درباره لغو تحریم ها علیه ایران اتخاذ کردند ولی ایرانیها در مقابل بر لغو تحریم ها اصرار داشتند.