آثار فردی اعتکاف
1- مهمان شدن برخدا: مسجد خانه خداست وچنانکه امام صادق(ع) می فرماید: « ماندن در مسجد که خانه خداست، به منزله میهمان شدن بر صاحب خانه است و تکریم میهمان فضیلت است و کسی از خدا سزاوارتر به این فضیلت نیست.»
ازحضرت علی(ع)نیز روایت شده است که نشستن درمسجد برای من ازنشستن دربهشت محبوب تراست زیرا با نشستن دربهشت به خواسته خودم نایل شده ام وبا نشستن درمسجد به خواست خداوند نایل می شوم.
بنابر این معتکفان درمسجد میهمان خداوند هستند و مورد اکرام پروردگار قرار می گیرند.
2- تقویت اراده: از آثار حتمی اعتکاف در زندگی فردی انسان،تقویت اراده آدمی است. زیرا معتکفان باتوجه به عبادت هایی که درطول اعتکاف انجام می دهند و از نماز وروزه نیرو می گیرند به این توفیق بزرگ دست می یابند.خداوند در قرآن می فرماید: « واستعینوا بالصبر و الصلوة » (بقره/45) منظور از صبر در این آیات روزه گرفتن است. علاوه براین کسی که مدتی برخلاف خواست درونی خود، خویش رادر محلی حبس کند واز بسیاری از امور همچون حرف زدن در غیر امورعبادی پرهیز نماید، خودبه خود تمرینی است برای اجتناب از بسیاری خواهش های نفسانی دیگر. برخورداری انسان از اراده قوی نه تنها درمسائل اخلاقی و دینی بسیار مهم است ؛ بلکه نقش آن در امور روزمره نیز کاملا مشهود است.
3- انس با معنویات: درپرتو اعمالی چون اعتکاف، ارتباط روانی خاصی بین انسان ومسجد، قرآن،نماز،نمازشب وادعیه به وجود می آید به نحوی که انسان، مشتاق ارتباط با این امورشده ودوری ازآنها برایش سخت می شود.فرد معتکف در ایام اعتکاف توفیق پناه بردن به قرآن کریم وتلاوت همراه با تدبرآن را می یابد واین امر وسیله است برای رسیدن به مقامات والا.
ازامام صادق(ع) روایت شده است که قرائت کننده قرآن محتاج سه چیز است : دلی خاشع وبدنی فارغ و مکانی خلوت.زیرا هرگاه دل او خاشع باشد شیطان از او می گریزد، هرگاه بدن او ازمشاغل دنیوی فارغ شد دل او متوجه قرائت قرآن می شود و هرگاه درمکان خلوتی باشد واز خلق کناره گرفته باشد، باطن او با خدا انس می گیرد واین حالات نصیب انسان معتکفی می شود که درمکانی خلوت وبا خشوع قرآن را تلاوت کند.
همچنین معتکف این فرصت راپیدا می کند که درمیان عبادتهای خود به خواندن دعا نیز مبادرت ورزد.دعا به سبب مقام ومنزلت ویژه ای که دردین مقدس اسلام دارد، روح انسان راخاشع می کند.
4- دوری ازغفلت : اعتکاف عبادتی است که نماز وبه قول قرآن ذکرالله را دربردارد. ذکرهمان دوری ازغفلت است، غفلتی که اگر به ذکر مبدل نشود، موجبات سقوط آدم را فراهم می کند.
5- تواضع وفروتنی: اگر انسان بتواند درطول اعتکاف، خود رابه دروازه های معرفت الهی برساند خود را دردایره پیکران هستی، کوچک ببنید، تکبر وغرور از او رخت بر می بندد.
آثار اجتماعی اعتکاف
اعتکاف آثار اجتماعی قابل توجهی نیز دارد که به دو مورد آن اشاره می شود.
1- کاهش جرم و فساد: به عقیده جرم شناسان اجتماعی، گسترش مسائل معنوی، باعث کم شدن جرم و فساد درجوامع می شود،اعتکاف در این زمینه می تواند نقش مهمی ایفا کند، زیرا مشتمل برچند عبادت است و آثار معنوی ویژه ای برجای می گذارد.
2- آشنایی وبرقراری ارتباط دوستانه: حضور مؤمنین شهر درچند مسجد فرصتی است که مؤمنان یکدیگر را بشناسند و ارتباط دوستانه پیدا کنند واز آثاراخوت اسلامی برخوردارشوند.
درکلام آخراعتکاف برای انسان یک فرصت،یک توقعگاه است، برای تصمیم گیری وتصمیم سازی مجدد، برای اینکه تجربه وتمرین کند.برای اینکه با خدا زندگی کند.
